Çanlar Kimin İçin Çalıyor by Ernest HemingwayMy rating: 5 of 5 stars
"Ada değildir insan, bütün hiç değildir bir başına; anakaranın bir parçasıdır, bir damladır okyanusta; bir toprak tanesini alıp götürse deniz, küçülür Avrupa, sanki yiten bir burunmuş, dostlarının ya da senin bir yurtluğunmuş gibi, ölünce bir insan eksilirim ben, çünkü insanoğlunun bir parçasıyım; işte bundandır ki sorup durma çanların kimin için çaldığını; senin için çalıyor."
İspanya İç Savaşı'nı ve dönemin ruhuna tanık olmak için şahane bir eser. ABD'den enternasyonal taburuna katılan Robert Jordan'ın gözünden bir çok toplumsal etkileşimi bir arada görebiliyoruz. Tüm bunları Hemingway'in üslubundan okumak olay örgüsünü kolay kavramamızı sağlıyor. Anlaşılır bir dille art arda gelen cümleler ilk okuyuşta basit gibi gelse de metnin satır aralarında ve arka planında metni tekrar tekrar okutan mesajlar içeriyor.
Robert Jordan'ın adanmış kişiliğine, iç konuşmalarıyla olayları kavrayışına, diğer direnişçilerle ilişkilerine ve romantik hayatına tanık oluyoruz. Toplumsal bir çekişmenin ortasında hem politik, yönetsel ilişkileri kotarmaya çalışırken hem de askeri detayları ve hesaplamaları titizlikle kontrol ediyor. Hemingway sıradışı bir karakter yaratsa da onu insanüstü bir seviyeye çıkarmıyor. Direniş grubu içinde "çelik gibi" insanlardan ziyade toplumun tamamında karşılaşabileceğimiz insanlardan birer örnek olması romanı gerçekçi bir zemine oturtuyor. Roman bir direniş mücadelesini hikayesi gibi de ele alınabilir, olayların ortasında birbirine aşık bir çiftin hikayesi gibi de ele alınabilir. Okuyucunun bakış açısına göre çok farklı kapılar açabilen bir metindir. Özellikle romanda insanın kendini yaratım süreci ile ilgili varoluşçu göndermeleri, "kişinin her durumda bir seçim hakkı vardır" mesajı ile hissedilirken, talihsizlikler ve yenilgiler Stoacı bakış açısı ile de değerlendiriliyor.
Birçok kült eser gibi "Çanlar Kimin İçin Çalıyor" insanın ömrü boyunca ilkgençlikte, yetişkinlikte ve yaşlılıkta okunarak, her okuyuşunda insanı farklı açıdan düşünmeye,keşfetmeye iten bir eser.
View all my reviews
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder